Nee, echte. Maar echte, zijn de echte… ja, ge kunt een heks zijn dat je zeer stout zijn hee, dat je veel mensen pijn doet, ze noemen dat ook een heks. Dat is waarschijnlijk toepasselijk op de vroegere heksen. Maar echte heksen, die toen met de bezem… Da's een sprookje hee. De heksen, wat dat wij een heks noemden was een zeer slecht mens. Voor mij is dat een zeer slecht mens, een heks. Iemand die kwaad doet, en die allé, van die venijnige mensen. Feitelijk diepe jaloerse mensen, echte jaloerse mensen, dat zijn voor mij heksen. Echte jaloerse mensen, dat zijn voor mij heksen. Echte jaloerse mensen, dat is, voor mij is dat het ergste da'j kunt tegenkomen. Voor mij is dat heel heel erg, echt, van die diepe jaloezie. Voor mij zijn dat heksen. De jaloersheid, da's voor mij het grootste gebrek. Anders weet ik niks van heksen hoor, ik heb nooit… Ik had een hele toffe familie, hele toffe grootouders, maar ik heb daar nooit dat woord horen uitspreken. Ik wel, dat je zegt dat is precies een heks: slechte mensen. …We zaten nochtans veel rond de stoof hee vroeger. En ja, 's avonds me kaartegen wij en we schaakten en zo'n zaken. Maar van die - de - heel oude toestanden, dat heb ik nooit g'hoord.

Een toverboek.D’Heksen die houn nen boek waarda van alles instond om te tuëveren. En as dien boek verbrand wier hé, dan woaren ze heuder macht kwijt, dan kosten ze niets ne miër.

de Oll Goorzer glocken hebben na Bukow süllt. de Tweedörper schultenfru hett hexen künnt. se hett nich wullt, dat de klocken weg kamen süll. so hebben se se nich öwer de scheid' krigen künnt.

Do wor een vro dê een andre vro ver heks verwete hâ. De heks zee: 'Dji gôt bê oer botter nor Hasselt, mor dji zult deur 't wetter gôn.' Zoe gebeurde.

Nr. 25. Von Hexen
a. Frau Peters „Hexen kann man bloß auf dem Blocksberg erkennen.“
b. Meine Mutter erinnerte sich noch aus ihrer Kindheit, dass ein alter Onkel folgendes über Hexen
sagte:
„Wenn man am Karfreitag oder am ersten Ostertag in die Nähe der Kirche ging und ein Ei in der
Tasche trug, das vor Sonnenaufgang gelegt worden ist, dann kann man die Hexen in der Kirche
sehen und sie tragen einen Bienenkorb auf dem Kopf. So kann man sie alle erkennen! Aber
wenn man wieder zu hause ist, muss man dem Priester „amen“ sagen, sonst können die Hexen
mit einem machen, was sie wollen.
c. Frau Peters „Wenn man jeden Morgen und jeden Abend gesegnet wird, dann können einen der
Teufel und die Hexen nichts anhaben.
d. Frau Peters: „Wenn man ein paar Korn Salz in das Butterfass schmeißt, dann können die Hexen es nicht verzaubern. Manche sagen auch, dass, wenn man ein Band in den Fassboden legt und die Hexe
das Fass verzaubern will, diese gebannt wird und es nicht geht.“

Nr. 25 About witches
a. Mrs. Peters: "Witches can only be identified on the Blocksberg." [meeting spot for witches in the Harz Mountains].
b. My mother recalled from her childhood that an old uncle said the following about witches: "If you go near a church on Good Friday or the first day of Easter, with an egg in your pocket that has been laid before sunrise, then you can see the witches in the church and they are wearing a beehive on their head. That’s how you can recognize them all. However, when you are back home, you have to say ‘Amen’ to the priest, otherwise the witches can do with you whatever they like."
c. Mrs. Peters: "If you are blessed every morning and every evening, the witches and the devil can’t harm you."
d. Mrs. Peters: "If a few grains of salt are thrown into the churn, the witches can’t enchant it. Others also say that if you put a ribbon to the bottom of the churn and the witch wants to enchant it, she will be banished and it does not work."

37. If the potato haulm doesn’t want to catch fire, it is said: As if a witch sits therein.
38. Putting a buckthorn under a trough protects the pigsty against epidemics. Hiding a needle (an eye) also provides protection because no superstition can happen under the eye.
39. According to my son’s opinions, superstition is more common in the country nowadays than in former times. Women who can do magic are still known. There is one in Bützow who can even make things disappear.

Nr. 25. Von Hexen

a. Frau Peters „Hexen kann´ blot up´n blocksberg kennen.“
b. Meine Mutter erinnerte noch aus ihrer Kindheit, daß ein alter Onkel folgendes über Hexen sagte: „Wenn an Stillfriedag odder iersten Osterdag nah de Kirch geiht mit´n Ei inne Tasch, dat vörde Sünn utlegt is, denn sieht´n de Hexen inne Kirch ale´mit´n Immenrump up´n Kopp. Denn kann´se all kenn! Oewer man mit wedder to Hus sin, ehre de Preester „amen“ steckt hett, süfs könn´de Hexen mit em maken, wat se will´n.“
c. Frau Peters „Wenn´ alle morgen den´ Morgensägen und alle Abend denn Abendsägen hätt, könn einen Düwel un Hexen nich ankamen.“
d. Frau Peters „Wenn poor Kürn Solt int Bodderfatt smitt, denn könn´de Hexen dat nich verrapen. Weck seggen ok, dor mit´n Band immt Fattbinnen, denn wenn de Hexen dat verapen, fellen sei die Bänn´un wenn dor um´n Band mihr up is, denn geiht dat nich.“

Een heks kan zich veranderen in een kat en in alles. Een heks kan alles, die heeft macht jong! Daar kunt ge niks tegen doen. En de geestelijken kwamen 's avonds niet op straat, die hadden daar ook niet altijd macht over, met de macht van de duivel kunt ge alles. In die tijd lieten ze de kinderen nog niet altijd dopen en dan had de duivel macht. Dat kind werd een weerwolf of een heks. Jaja, dat kwam van ongedoopte kinderen, en die beheksten de andere mensen en daar was niet één heks maar met honderden! Meeuwen heeft altijd die naam gehad. In Meeuwen daar zat het vol heksen. Ieder wijf was een heks. Dat was een heksenland, een heksendorp, allezeleven geweten.

Geenke G. zaliger kon vertellen van de heksen en dat heeft mijn mam ook verteld en die geloofde aan niet veel, maar dat is waar. Als Geenke G. met zijn duimen begon te draaien, dan was hij weg. Dikwijls werden ze 's nachts wakker en dan hoorden ze de heksentrommelkens: top, top, toppetoppetop, en dat trok de beek na naar de Roosweide. Daar hoorden ze muziek en 'lawijt' als de heksen daar dansten, en 's anderendaags stonden daar heksenringen. Daar kwam eens ene van Velm op uit toen hij naar Brustem ging. Een van de heksen zei: 'Wilveren, wilveren' en een ander zei: 'Neeveren, neeveren, 't is Pie-Ber de timmerman' en toen lieten ze hem door. Dat was een heks die hem kende.

Huis waar heks woont. Heks beslaat klompen.Schoon Julieke was een heks. Die zat vroeger klonen te beslagen. Haar huizeke staat er nog, een beetje voort.

En in de Meeuwerse hei is het honderden keren bal geweest. En daar waren heksen en weerwolven en de duivel was de baas. En als een weerwolf, dat is een man hè en een heks is een wijf en als een heks moest gevogeld worden - dat is toch man en wijf, dat weet ge toch, dat weet ge toch zo goed als ik - dan ging dat zo: de weerwolf ging achter haar staan hè, dan moet de weerwolf de heks hè, die worden niet van voren maar vanachter gevogeld. Een heks die heeft vanachter een grote staart gelijk een rat. En de weerwolf moet die oplichten en de weerwolf moet zijn pielleke scherp maken en, eh , en dan wordt de heks gevogeld, haha (algemeen gelach). En als de heks een jongen bij had, die ze niet goed vogelde dan PRRRTSJ: allemaal door de lucht. En dan zat ge daar te kijken in de Meeuwerse hei en ge weet niet waar naartoe.