Fjarðarheiði heitir fjallvegur milli Seyðisfjarðar og Eiðaþinghár innarlega og liggur Héraðs megin vegurinn meðfram á þeirri er Miðhúsá er nefnd, því hún rennur í Eyvindará skammt frá bæ þeim er Miðhús heitir. Í nefndri á hér um bil í miðju fjallinu er foss einn æði hár, Gufufoss kallaður. Er stallur í honum eða þrep og myndast hylur á milli efri og neðri...
Gullketill í Gufufossi
Héraðsmenn versluðu nær eingöngu við Seyðisfjörð áður fyrr. Þó var oft erfitt yfirferðar yfir Fjarðarheiði og leið varla sá vetur að ekki yrði einhver úti á Fjarðarheiði. Árið 1894 var Pétur Pétursson, vinnumaður hjá Jóni föður Þorsteins. Var hann sendur að vetrarlagi til Seyðisfjarðar til að selja rjúpur og var samferða manni að nafni Steindór. Þegar...
Ferð yfir Fjarðarheiði
Árið 1902 á góu fóru nokkrir Héraðsmenn til Seyðisfjarðar að sækja vörur því sú frétt hafði borist út að nýkomið væri skip til Seyðisfjarðar, hlaðið nauðsynjavörum. Gekk ferðin yfir Fjarðarheiði niður á Seyðisfjörð vel. Gistu þeir eina nótt á Seyðisfirði. Daginn eftir voru menn ekki sammála um hvort leggja skyldi á heiðinna eður ei en svo varð þó úr....
Á Fjarðarheiði
Í norðurbrún Fjarðarheiðar er foss í Miðhúsaánni sem kallaður er Fardagafoss. Hellir er á bak við hann og er sagt að í honum byggi skessa til forna mikil og ferleg. Af skessunni í Fardagafossi fara engar aðrar sagnir en sú að hún átti ketil mikinn fullan af gulli. Er hún vissi fyrir dauða sinn renndi hún katlinum niður í stall í miðjum Gufufossi þeim sem...
Skessa undir Fardagafossi
Á Fjarðarheiði fyrir utan þjóðveginn er hraun-hnjúkur kallaður Kötluhraun. Er sagt að það dragi nafn sítt af skessu er Katla hét og bjó í því. Karl hennar var dauður en einn son átti hún. Önnur skessa bjó í Valagili það er austan megin í Eyvindardal milli Kálfshóls og Þuríðarstaða. Skessa þessi fékk ást á syni Kötlu og mælti til samfara við hann en Katla...
Það tíðkaðist meðal kaþólskra manna að bera á sér verndarmerki svo sem myndir af Kristi, Maríu mey, ýmsum dýrlingum og píslarvottum. Sagnir fara af krossunum í Njarðvík og í Kaldaðarnesi, en krossar voru settir þar sem voveiflegir atburðir höfðu gerst. Mörg dæmi eru hér nefnd og skal sagt hér frá einu þeirra. Maður var á ferð yfir Fjarðarheiði og að...
Verndarmerki
Nafnkenndir draugar
SÁM 92/2766 EF
Heimildarmann dreymdi oft fyrir daglátum. Eitt sinn var heimildarmaður beðinn um að fara í sendiferð. Hann var búinn að gera sér í hugarlund hvaða svör hann fengi við erindinu. Nóttina áður en hann fer dreymir heimildarmann að hann sé kominn til mannsins sem að hann átti að hitta og farinn að tala við hann. Svör mannsins komu heimildarmanni á óvart. Í...
SÁM 90/2083 EF
Sagnir af því þegar fólk var flæmt burt með tilbúnum draugagangi
SÁM 92/2639 EF
Spurt um örnefni tengd Gretti Ásmundarsyni árangurslaust
SÁM 92/3010 EF
Strákar lögðust út í Flóanum. Þeir stálu einhverju áður en þeir hlupust á brott. Þeir voru tveir talsins og náðu sér í hesta. Þeir náðust. Þeir voru dæmdir til að fara á Brimarhól.
Maður sem Bjarni heitir gistir í sæluhúsi og verður fyrir ásókn, hann segir: „Láttu mig í friði sæmdarkarlinn, Bjarni skal í burtu þegar dagar“; vísa: Enginn bjó mér aumum skjól
SÁM 92/3133 EF
Heimildarmaður nefnir að menn hafi trúað á huldufólk. Víða voru örnefni sem að minntu á huldufólk. Þegar heimildarmaður var smali voru örnefni á smalaleiðinni. Til að mynda einn hóll sem að hét Álfhóll. Þrír steinar voru uppi á hólnum og í þoku voru þeir keimlíkir mönnum.
SÁM 86/846 EF
Einhverju sinni fyrir löngu bjuggu karl og kerling á koti einu, áttu mörg börn en efnilegust þeirra var stúlka, Guðrún að nafni. Samt var hún höfð útundan og látin ein sitja ærnar. Eitt vorið gerði mikið vatnsveður og komst Guðrún ekki heim með ærnar og varð að láta fyrir berast í smalahreysi sínu. Dreymdi hana þá konu er sagði að ekki yrði heimkoman...
ÖRLAGASÖGUR. Örlög ráða. Munaðarlausa stúlkan.
Menn trúðu þó nokkuð á huldufólk. Heimildarmaður segist hafa séð huldufólk og þá mikið betur heldur en annað fólk. Kastali er hjá Bílduhóli. Heimildarmaður var þar á ferð hjá Kastala og lagðist þar fyrir í brekku og sofnaði. Kom þá til hennar maður og bauð hana velkomna á staðinn. Nóttina eftir var hún sótt til vitjunar. Hún tók í hendi á manni sem að...
more ...
SÁM 89/1746 EF
Maður verðu vitni að voðalegum hljóðum sem líktust barnsgráti. Þegar heim er komið er hann beðin um að segja hve mörg hljóðin voru sagði hann þau hafa verið fjögur. Bjuggust menn þá við mánaðaráfelli og rættist það.
Veðurspár útburða
Utanvert á Skeiðunum liggur Gráhelluhraun. Sumsstaðar í þessu hrauni eru gjár og heitir ein þeirra Draugagjá. Eitt sinn fyrr á öldum var unglingi úthýst og nokkru seinna fannst hann dauður í þessari gjá. Ekki lá hann kyrr eftir dauðann og fara sagnir af því að hann hafi flogið á menn, villt um fyrir þeim og leitt þá afvega. Nokkru fyrir 1900 var Helgi...
Þeim Jóni sterka og Margréti konu hans kom ekki alltaf vel saman. Þau voru ekki lík í skapi þó skyld væru, hann fáorður en hún margorð. Margréti féll illa víndrykkja hans og sat um það að ná frá honum víni og eyða því. Ekkert reitti Jón meira til reiði en það. Eitt dæmi um það er þegar hún tók að skamma hann drukkinn fyrir ofdrykkju og leti. Stóð þá Jón...
Hafnarbræðra þáttur. Jón svarar með þögninni.
Faðir heimildarmanns eignaðist sérstakt og gott hrossakyn eftir föður sinn Bárð Bárðarson á Ljótarstöðum og komu margir góðhestar og þrekhestar úr þessu kyni. Heimildarmaður segir sögn um bakarann á Eyrarbakka sem átti hestinn Jarðstjarna af þessu kyni. Bakarinn fór oft til Reykjavíkur og eitt sinn á leiðinni til baka nennti hann ekki að bíða eftir...
Huldufólkstrú: Hvallátur, Skáleyjar
SÁM 86/657 EF
