Organizations
Keywords
There are no Keywords that match this search
Danish Keywords
There are no Danish Keywords that match this search
Dutch Keywords
There are no Dutch Keywords that match this search
German Keywords
There are no German Keywords that match this search
Place Mentioned
There are no Place Mentioned that match this search
Place of Narration
Show More Place of Narration
Narrator Gender
There are no Narrator Gender that match this search
Álög eru auðvitað svo náskyld formælingum að nær því virðist það hið sama. En þó virðist sá munur á þeim að eigi sé órétt að skilja þetta sundur í tvö atriði. Álög koma löngum fyrir í fornum ævintýrum og eru það þá jafnan tröll eða tröllkynjaðar verur er leggja á menn og virðist þar eiga að skilja það sem einskonar galdrakunnáttumátt. Álög sem svo eru...
is.sagnagrunnur.SG_15_4504
Hér er sagt frá uppruna margýgja. Álfkona setti þau álög á konungsdóttur eina að níundu hverja nótt eftir að hún giftist, skyldi hún breytast í sæskrímsli. Það var tröll í mannsmynd að ofan en fiskur að ofan. Ekki tókst að aflétta þessum álögum og eru margýgjar frá konungsdótturinni komnar.
is.sagnagrunnur.SG_15_3829
Máná veit eg væna,
Vola-heitir-dalur,
Breiðuvík má búa,
ból er á Sandhólum [...]
ATH: Þulan er mun lengri
Vinnukona sem var hjá Þorsteini Mikaelssyni skáldi í Mjóanesi var að kenna dreng að stafa og segir: „Nefndu það nú! Og ekki er það ú!“ Þorsteinn gerði þá vísu (sjá Vísur).
is.sagnagrunnur.SG_21_5831
Bóndi er ekki kunni að lesa, en gat þó nefnt stafina, átti son sem hann vildi kenna bóklestur. Drengurinn hafði líka lært hjá einhverjum að þekkja stafina. Eitt sinn kom gestur á bæinn og bóndi vildi láta það sjást að hann væri að mennta son sinn. Hann skipaði því drengnum að taka kverið og fara að stafa. Það gekk þó eitthvað erfiðlega en hann gat nefnt...
Ögmundur Ögmundsson í Auraseli í Fljótshlíð (d. um 1880) var rammgöldróttur. Hann veitti affallinu frá bæ sínum með því að skera niður í það marga gráa fressketti og lesa yfir galdraþulur. Seinna var hann fenginn til að breyta farvegi Holtsár fyrir góð orð og betaling, og varð honum lítið fyrir því.
is.sagnagrunnur.SG_6_3024
Hér segir frá Kristjáni "hinum rauða" sem bjó á Hvestu í Arnarfirði. Hann vissi af peningunum í Andahvilft og fór eitt sinn að leita þeirra. Hann fann peninga þar, en álög voru á þeim þannig að hann komst ekki burt nema með hluta af þeim. Ekki fylgdi þessum fundi gæfa, Kristjáni hélst ílla á peningunum og um haustið drukknaði hann í Arnarfirði.
is.sagnagrunnur.SG_5_2078
Á Viðarhólnum voru þau álög að ekki mátti taka úr honum hríslur. Eitt sinn er eldiviðarlaust var í Fellsmúla fór húsmóðirin í hólmann og tók þar við. Veiktist þá maður hennar og dó. Öðru sinni tók bóndinn í Fellsmúla við úr hólmanum og missti stuttu síðar mikið af fénu sínu í læk.
is.sagnagrunnur.SG_4_5021
Keflavík var mjög rík af álagablettum. Einn af þeim blettum er Álfatrumba. Var þar einu sinni slegið og misstu bændurnir kú fyrir vikið. Annar blettur var sleginn og missti sá bóndi 30 kindur árið eftir. Sagt var að mikil álfabyggð væri í Keflavík og birtist álfkona sem dæmi einni konu í draumi en margir í Keflavík urðu varir við álfa.
is.sagnagrunnur.SG_4_4829
Kátt var á Hjalla krökkunum hjá,
en krummi var í felum glugganum á,
krummi var í felum, en krunkaði þó,
kunni hann að segja meira en nóg,
kunni hann að segja, en hver skildi hann?[...]
ATH: Þulan er mun lengri
Jón hélt pilta er hann kenndi galdur. Dótturdóttir hans, Hólmfríður Guðmundsdóttir, segir að hann hafi sagt að vildi maður fá kölska til viðtals væri best að rita honum bréf en það yrði að skrifa úr annars manns blóði með keldusvínsfjöður og koma því á afvikinn stað. Myndi sá gamli vitja þess þar. Maður einn í Vopnafirði stal eitt sinn miklu fé. Var þá...
is.sagnagrunnur.SG_15_4625
Sagt er að Sigurður sonur Ólafs göldrótta í Viðborðsseli á Mýrum austur hafi átt flæðarmús og aldrei skort peninga eða fjármuni. Ekki er honum þó mjög brugðið um galdur og eigi er þess getið hvort hann náði flæðarmúsinni sjálfur eða erfði hana frá föður sínum. Annar bóndi þar á Mýrunum, trúðu menn einnig að ætti flæðarmús og nóga peninga.
Feðgar finna fjársjóð, þótt að sonurinn fyndi féð þá tók faðirinn mesta allt af því, um nóttina dreymir hann að til sín komi maður sem leggur þau álög á hann að hann muni alltaf fylgja bóndanum og hans fólki þar sem hann fór ill með peningana.
is.sagnagrunnur.SG_15_3763
Kóngur og drottning áttu son sem hét Hlynur. Hann var mikill veiðimaður og eitt sinn þegar hann fór á veiðar villtist hann. Kom hann að skála í skóginum og kom út kona mikil klædd blárri kápu. Kveðst hún heita Blákápa. Sagði hún honum að tvær skessur væru að seiða hann til þeirra og yrði hann að fara því eldri skessan ætlaði að gifta hann hinni skessunni,...
is.sagnagrunnur.SG_21_5805
Þegar Oddur Hjaltalín var að Nesi við Seltjörn frétti hann að einn maður þar í sókninni væri fjölkunnugur. Þeir urðu miklir vinir. Eitt sinn bað Oddur hann um að vekja upp draug fyrir sig svo hann sæi. Honum fannst það lítið mál. Eitt kvöldið gengu þeir í kirkjugarðinn í Reykjavík og vísaði Oddur honum á leiði eitt. Galdramaðurinn tók nú til starfa og...
is.sagnagrunnur.SG_9_907
Skoffín er afkvæmi tófu og kattar og er kötturinn móðir. Skoffín verða því ætíð drepin áður en þau komast upp. Skuggabaldrar eru í föðurætt af ketti, en í móðurætt af tófu og geta verið eins skæðir bítar eins og stefnivargar. Einn skuggabaldur hafði eitt sinn gert sauðfé Húnvetninga mikinn skaða. Hann fannst loks í holu einni við Blöndugil og var drepinn...
is.sagnagrunnur.SG_9_1512
Á þrettándanótt tala allar kýr. Á Þingeyrum dvaldist fjósamaður þessa nótt eftir þegar fjósverkum var lokið og leyndist í moðbás. Um miðnættisskeið stóð sú kýr upp sem næst var dyrum annars vegar í fjósinu og sagði: „Mál er að mæla." Þá stóð önnur upp og sagði:
Maður er í fjósi." Síðan stóðu þær hver upp af annarri og töluðu; þriðja: „Hvað mun hann...
is.sagnagrunnur.SG_9_1511
Sagt er að björninn sé maður í álögum og að birnan eigi börn sem verða að húnum ef hún nær að slá yfir þau hramminum. Sagt hefur verið að maður í Grenivík á Grímsey hafi einu sinni séð birnu sem bar sig hálfaumlega. Hann sótti henni kúamjólk og gaf henni. Seinna um kvöldið þegar hann fór að taka til heyið lá hún í hlöðunni og var að gjóta. Hann náði þar...
is.sagnagrunnur.SG_9_1504
Sagt er að Brandur byggi áður í Laxárdal og hefði undir ábýlisjörð sína land undan Stóraskógi en síðan er hann bjó í Skógi hafði hann hið sama landi undir Skógi aftur. Eitt sinn sá smali Brands inn um rifu að Brandur var í húsi einu. Hann sá Brand ljúka upp kistu og taka úr henni léreftsstranga mikinn, rakti hann í sundur og tók þar mannshöfuð mikið,...
is.sagnagrunnur.SG_9_1485
Það bar til í Trékyllisvík þegar Þorvarður prestur hélt Árnes að þar í kirkjunni féllu nokkrar konur froðufellandi í öngvit. Margréti nokkurri Þórðardóttur var kennt um þetta. Hana átti að taka og brenna en hún náði að flýja. Sumarið 1656 á Öxarárþingi var hún ákærð fyrir galdur og strok. Sagt er að á flótta sínum hafi hún dvalist í leyni á bóndabæ einum...
is.sagnagrunnur.SG_9_1372
