De jonge dy't yn in geit feroare
Der wie ris in hûshâlding, dêr hâlden se in pear geiten en de frou joech de geitemolke oan 'e bern. Dêr wie ek in lytse jonge by, dy hie in tsjinnichheid yn dy molke en op in kear sei er: 'Ik wol gjin geitemolke drinke'. Mar doe hie er it net ret. Syn mem sei: 'Wy binne grut woarn mei geitemolke en dêr silsto ek grut mei wurde!' En doe die it bliken, dat minske koe tsjoene, sûnder dat se it sels wiste: op slach feroare de lytse man yn in jong geitsje!
De mem besaude. Dit hie se net wollen. Mar hoe't se ek besocht om har jonkje te ûnttsjoenen, it slagge net, want se wist net, hoe't se it ha moast. Har rie te'nein brocht se him by in âld geit. Aldergeloks naam de geit him oan en hy rekke oan 't jaar. No mocht er wol molke.
It geitsje wûn oan, it waard in sûne, tierige jonge bok. It minske seach it oan. Se hie altyd noch de hope, dat it bokje wer in jonge wurde soe, mar de jierren gongen foarby en der barde neat. Dêr hie se in bulte hersear fan, en se joech harsels de skuld. Fan fertriet kwynde se wei en op 't lêst stoar se. Doe bleau dy bok dêr allinnich oer. Heit wie der net mear en de oare bern hienen om fierrens in tsjinst fûn. No wenne dêr tichteby in jongfaam, dy begrutte dat om it stomme dier en se ûntferme har der oer. Se joech him drinken en foer en omdat se it in leaf bist fûn - neat net rimpen lyk as oare bokken - begûn se him wakker oan te heljen. En op in kear dat se him stiif oankrûpte, waard er wer in jongfeint. Doe krige se noch mear niget oan him, en hy oan har, en doe binne se man en wiif wurden.

Sân gouden fearren
Der wie ris in prinses, dy hie har mem ferlern. En har heit, de kening, troude wer. Har styfmem mocht har net sjen. It wie in goed fanke en se stie folle mear yn 'e geunst en yn oansjen by it folk as oars ien fan 'e hiele keninklike famylje. Troch de hovelingen en de boaden fan it paleis waard se op 'e hannen droegen. Dat koe de styfmem net sette - dy hie sels ek dochters - en doe woe se fan har ôf wêze. Se moast út 'e wei. Har heit siet sa ûnder beslach fan syn twadde frou, dat hy liet alles gewurde. De prinses waard nei de grinzen fan it ryk brocht. Dêr leinen grutte wylde, hast ûntagonklike bosken, mei sompen en wetters en woeste rivieren der yn. Dêr waard se opsluten yn in skûlplak, in soarte fan hok of hutte.
Se lieten har efter mei mar in bytsje iten. Dat rekke op en doe moast se ferhongerje. Mei de tiid wie se útlit, mar op in kear slagge se doch út dy boskhutte wei. Mar se hie gjin krêften mear om yn 'e bewenne wrâld te kommen en fan honger en ellinde krige se it min ofte mear yn 'e hole. Iten koe se dêr ek net fine en doe tocht se, hjir tichte by is in fiver - ik spring yn 't wetter, dan bin 'k fan alles ôf. Mar trochdat se sa swak wie, stroffele se ûnderweis oer in beamwoartel. En doe fûn se in gouden fear. It wie in hiel aparte fear en al hoe min as se der oan ta wie, se seach der doch wat niget oan, dat se krige him op en naam him mei. Se fergeat hast al, dat se nei de fiver ta soe.
Doe kaam se op in trijesprong, it iene paad foar har rûn nei de fiver ta en it oare net. En doe seach se dêr op it paad dat fan 'e fiver ôf gong wer sa'n gouden fear lizzen. Se tocht, dat is ek frjemd - de twadde fear! Se rûn dat paad op, se naam dy fear ek yn 'e hân en doe wie de fiver har hielendal al fergetten en se rûn fierder dat paad op.
Lykwols, de honger pleage har noch like slim en op in stuit koe se hast net fierder. En doe seach se dêr, miende se, in stik brea lizzen. Se soe der oer gear falle - mar doe rûn dat fuort, it wie in ychelbaarch. Doe fûn se dêr wer sa'n gouden fear - dat wie dan de tredde, en dy naam se ek mei. Suver itselde kaam har noch in kear oer. Sljocht fan 'e honger seach se in stien foar iten oan, en doe fûn se dêr de fjirde gouden fear.
Al mar fierder rûn se. Mar doe kaam se foar in wyld brûzende rivier. Der lei in rûne glêde beam oer. Dêr skrille se foar tebek, want de beam wie wiet en ôfgryslike glysterich. Se liet de moed al sinke en woe alles mar oerjaan. Mar dêr seach se wat blinken - midden op dy beam lei de fiifde gouden fear. Ja, tocht se, dy fear moat ik doch ha! Wêrom? Mar se moast him ha en doe kroep se oer dy glysterige beam. Se krige de fear en behâlden kaam se oan 'e oare kant.
Wer rûn se in ein, mar se fergong fan 'e honger. En doe seach se, dat dêr in do út in beam fleach, fan it nêst. Se tocht, dan moat ik mar in pear aaien opite. Want se koe it wol rikke. Se taaste yn it nêst - gjin aaien, mar dêr hie se de sechste gouden fear yn 'e hân!
Wer rûn se in ein en doe seach se foar har in hiel raar âld bouwurk, in boufallich gebou. Men soe sizze kinne, in púnfal fan in slot of paleis. Net mear bewenber. It like sa mâl, dat it skrikte har ôf. Dêr moat ik net wêze, tocht se. Der wie ek amper yn te kommen, want om der te kommen, moast se oer in âlde ferfallen brêge, in flapbrêge op peallen, mar sa wrak, dat se griisde der tsjinoan om der oer. Mar doe seach se dêr op dy brêge, hast oan 'e oare kant, wer sa'n gouden fear. Doe joech se har doch oer dy brêge en dêr stie se mei alle sân fearren yn 'e hân foar de tichte doar fan dat ferfallen bouwurk. Se kloppe wol oan, mar gjinien die iepen. Doe waard se sa mismoedich en se wie sa ynein en ferlit, dat se woe har wer yn 't wetter glide litte; mar it wienen de sân fearren yn har hân dy't har dêrfoar bewarren. Se soe har ôfjaan, mar op dat stuit glied se út. Om net yn 't wetter te fallen griep se de klink fan 'e grutte doar. En mei waard dy doar iependien en doe stie dêr in prins.

De prinses wie troch de gouden fearren bûten de grinzen fan har heite ryk lokke en yn it ryk en by it paleis fan dy prins kommen. Mar dy prins hie troch in kweade macht betsjoend en yn in fûgel feroare west. Hokfoar fûgel wit ik net, mar it wie in fûgel mei sân gouden fearren. Op itselde stuit dat de prins yn in fûgel feroare, wie ek syn ryk en syn slot ferfallen ta in âlde boufal en alle hovelingen en alle boaden fan it paleis wienen tagelyck troch dy kweade macht ferdreaun of útroege.
De prins hie dêr stee hâlden - as fûgel. Der wie him sein woarn, as de klink fan 'e doar fan it paleis oplicht waard troch in prinses dy't nei him ta kaam, dan wie de betovering oer. Mar och, dat soe wol noait foarfalle; der leinen bosken en wetters en rivieren en alles om dat stee hinne. It wie ûnbekend wurden en net te finen. Hoe lang as dat duorre hie, wit ik net, gjin minske wist der fan, dizze prinses ek net. Dat hoe soe dêr oait in prinses op ôf komme.
As fûgel fleach de prins dêr wol om en sadwaande hie er de prinses sjoen. Dat wie syn iennige kâns, begriep er wol, en syn sân gouden fearren hie er brûkt om har troch dy wyldernis dat hiele ein nei syn paleis te lokjen. It hie tafal west, dat se de klink fan 'e doar pakte en dat dy oplichte. Mar op itselde stuit wie er ûnttsjoend en wer prins. De âlde ruïne feroare ek wer op slach yn it prachtige paleis dat it alearen west hie.
Beide wienen se ferlost, de prins en de prinses, en se binne troud. Doe krigen se ek samar wer personiel, want der gong yn dat oare ryk samar in grutte rop fan, dat de prinses, har prinses, noch libbe en help nedich wie. Doe hienen se samar in hofhâlding en betsjinden. It folk hie ek raar te sprekken west, dat de prinses fuort wie.
No hie se in prins en in ryk, mar se kaam wer as prinses by har eigen folk. En dat keninkryk krigen se der mei gauwens hielendal by. De âld kening moast in takke tebek, dy die ôfstân fan 'e troan, want hy hie alles mar gewurde litten wat de styfmem beruorre. Dy styfmem en har dochters moasten wike. Se krigen net in bêst libben en hawwe it net lang mear makke.
En it jonge pear libbe en regearre noch lang en gelokkich.

De jongfeint en de twa susters
Der wie ris in jongkeardel, dy trof in wondermoai fanke. Hy waard op slach fereale en rûn har efternei, sûnder dat se it murk. Sa kaam er te witten, wêr't se wenne en doe woe er har opsykje. Doe't er him dêr oantsjinne, waard er ûntfongen troch har suster. Hy frege it oare fanke te sprekken, mar de suster hâlde him oan 'e praat. Doe liet se him al gau fernimme, dat se sels belang by him hie. Mar dizze faam wie lilk as de nacht; dêr hie er gjin smucht op en hy sei, dat it him om dy oare te rêden wie. Dat koe net, sei se, hjasels wie de âldste, sadwaande hie se de earste rjochten. Boppedat, har suster koe net safolle, dat hy soe folle better út wêze, as er har foar kar naam. Mar doe't er har noch ris goed oanseach, griisde er en hy waard suver bang fan har.
'Jamar, ik moat hár ha!' rôp er.
'Nee', sei se, 'ik bin hjir baas en do meist net oan har komme'.
Lykwols, doe't er gjin lichten die, sei se: 'No hawar, asto de bosk yn giest en do sjitst in goed stik wyld, dat wy in lekker miel krije, dan meist mei har komme te praten'.
De feint gong de bosk yn en doe seach er dêr in hert. Hy ornearre, lekkerder as in hert is der net, dat dan moat ik dat mar sjitte. Hy lei it gewear oan en hy soe sjitte, mar op itselde stuit sei it hert: 'Tink der om, jonge, asto my rekkest, dan wurdst ûngelokkich!' Doe liet er it gewear efkes sakje, hy waard ûnwis. Wat soe er dwaan? Mar hy tocht, ik moat doch mei wyld thúskomme, oars krij ik dy kreaze faam noait. Dat doe lei er wer oan en hy skeat, mar mei't er fan 'e wize wie, troch de wurden dy't it hert sein hie, rekke er it allinnich mar yn ien fan 'e efterste poaten. En doe rûn it op trije poaten fuort.
Ynienen hie er syn nocht fan it jeien ôf en hy gong werom nei it hûs fan 'e beide froulju. En doe't er dêr mei lege hannen oankaam, heukele dat ûnsjogge frommis dêr om mei de iene skonk yn 'e wynsels. Se kreupele. Heden, hoe kin dat? frege er himsels ôf. Mar it wie, oft se syn gedachten rette. 'Ei ju, ik bin fallen', sei se.
De feint frege: 'Mei ik der no efkes yn en mei har prate?'
'Nee', wie it antwurd, 'do moatst earst soargje, datst in goed stik wyld op 'e tafel bringst. Dan pas kinst mei har komme te praten'.
Dat doe gong er de bosk wer yn en dêr seach er in hazze. Hy sei by himsels, no ja, in hazze kin ek wol lekker wêze. Hy lei oan, mar doe sei dy hazze: 'Jonge, asto my sjitste, dan bist net gelokkich mear'. Hy doarst hast net sjitte, mar doe seach er dat frommis mei it wynsel om 'e skonk foar him en ek har suster, en hy skeat. Mar mei't er wer fan 'e wize wie, rekke er de hazze ek inkel yn ien fan 'e efterpoaten. En de hazze naaide út.
Hy hie syn nocht fan it jeien ôf en gong werom nei it hûs fan 'e beide susters. Dêr seach er, dat de lilkert beide skonken yn 'e wynsels hie en oan beide siden kreupele.
Hy frege: 'No, mei 'k by har komme?'
'Nee', antwurde se, 'do moatst earst mei wyld thúskomme!'
Doe tocht er, ferdoarje, hie 'k mar wat tûker sketten, dan hie dit frommis no dea west.
Hy gong de bosk wer yn, en dêr seach er in patriis. Ik sil dy fóár wêze, tocht er, wasto ek biste, en diskear wie er net fan 'e wize - hy skeat ta en de patriis wie kroandea. Mar hie er no in stim heard of net? En hie dy fan 'e patriis west of net? Dat frege er him ûnder it nei hûs gean ôf.
Mei frisse moed kaam er mei syn patriis by it hûs - en dêr seach er dat lilke frommis wer. Hawar, hy hie syn gebraden, hy soe de suster prate kinne.
Mar de ûnsjogge heinde him op.
'Do kinst net mear mei har prate'.
'En wêrom net?'
'Se is samar siik wurden en no is se dea'.
Alhiel ridderslein joech er him ôf en mei de holle foardel rûn er troch de bosk. Hy sloch gjin acht, wêr't er bedarre en op in stuit wie er it paad hielendal bjuster. Of in paad wie der amper mear, it wie ien wyldernis. Doe eage er doch ris om him hinne, en dêr kaam in lyts fûgeltsje, in readboarstje, oan fladderjen en tripkjen. En it wie krekt, as rôp dat readboarstje: 'folgje my mar, folgje my mar!' Dat hy rûn dat fûgeltsje efternei. Hyltyd fierder lokke him dat readboarstje, ûnbegeanbere paden lâns, in wie dy't er oars noait fûn hawwe soe. En it wei as rôp dat fûgeltsje mar oan en mar wei fan: 'Do moatst my folgje, dan komt it goed'.
Lang om let kamen se by in kastiel. It readboarstje wipte der yn, dat doe stoep hy ek mar oer de drompel. Hy seach om him hinne, mar it fûgeltje wie samar ynienen wei. En doe stie dêr dat wondermoaie fanke.
Sa krige er doch de faam dy't er ha woe, en net har kweade suster, dat in soarte fan tsjoenster, in hekse wie. En mei dizze fûn er it lok.

It gouden aai
Der wienen ris in boer en boerinne, en it rûn om 'e krystdagen, doe sei dy frou tsjin har man: 'Wy moatte mei de hjeldagen al wat ekstra yn 't fleispantsje ha. Wat sille wy bestelle?' De boer sei: 'Wy ha hjir noch in hin omrinnen, witst wol? Dy leit noait mear, en och, ien hin is ek neat. As ik dy no ris pak en slachtsje him?' 'Goed', sei de frou, 'doch dat, dan bestel ik neat ekstra by de slachter'.
En doe de neimiddeis foar de earste krystdei, krekt foar fuorrerstiid, it wie al skimerich, doe tocht de boer, ferdikke noch ta, ik moat dy hin noch deameitsje. Dat moat foar 't fuorjen noch mar efkes wêze, oars is 't tsjuster.
Hy efter de hin oan en doe seach er dy efter de takkebult glûpen, dy't tsjin 't hok oan siet. Hy mei de earm efter dy takkebosken en doe koe er him net earlik rikke. Hy makke noch wat rûmte en doe soe it wol slagje. Mar doe hearde er in stim: 'Krij my net, want ast my gewurde litste, dêr silst gjin spyt fan ha'. De boer waard kjel en skuorde de hân werom. Wat stim wie dat? Hy sinde der net iens op, dat dy hin prate koe, dat y tocht oan syn wiif. 'Bistû hjirre?' frege er. Mar hy krige gjin antwurd. en doe hy nei de foarein en dêr seach er, dat de frou yn 'e keamer siet te breidzjen.
Jonge, hat it ek ferbylding west? frege er himsels ôf. Dat doe stapte er wer nei it plak ta dêr't de hin siet. Hy op 'e nij mei de earm efter de takkebosken en doe hearde er datselde lûd: 'Ast my pakste, dêr silst spyt fan ha - en ast my gewurde litste, dêr silst foardiel by treffe'. Mar myn wiif sit doch yn 'e hûs, sei er by himsels - kin it buorman ek wêze? Hy rûn om it hok hinne: 'Is hjir ien?' Hy krige gjin lûd. Hoe koe dat no?
Foar de tredde kear stiek er de hân efter de takkenbosken. En dêr hearde er de stim op 'e nij: 'Ast my rinne litste, dêr silst gjin spyt fan ha'. Hy loek de hân werom; hy tocht, watfoar spul as dit is, ik wit net. Hawar, ik moat ek oan 't fuorjen, ik lit dy hin sitte.
De jûnes frege it wiif al: 'Ik ha 't wetter oan 'e soad, wannear wolst dy hin slachtsje?' Hy prate net oer wat er belibbe hie; hy sei: 'Ik wol sjen, oft ik him krije kin, dan slachtsje ik him dalik'. Hy gong efterút, mar it wie al neare nacht. Wer frege er him ôf, wat kin dat niis west ha? Hy socht ek net om dy hin, want it lei him neat net noflik. Dat hy komt yn 'e hûs en hy seit: 'No, ik kin der neat oan dwaan, mar dy hin kin ik nearne fine, nearne'. 'Dan moatst him moarnier mar slachtsje', seit se, 'sadree 't it ljocht wurdt'.
De oare moarnes trunet se him oan: 'Dû moatst dy hin noch slachtsje'. 'Ja, ja, ik sil der daalk om út'. Hy komt bûtendoar. Soe dy hin him dêr faaks ophinge ha yn 'e takken? freget er himsels ôf. Dat hy giet nei itselde plak. Mar der is gjin hin te finen. It is al krekt, as sjocht er dêr wat lizzen, mar dat slacht er earst gjin acht. Op it hiele hiem is dy hin net te finen. Dan giet er werom nei itselde plak. Hy sjocht en hy sjocht - it koe wol in aai wêze. Hy kriget it der wei en dan is dat in gouden aai.
Tsjin syn wiif doar hy der net oer prate en hy set it aai oan 'e kant. 'Ik wit net, wêr't dy hin is', seit er, 'ik kin him nearne fine'. 'Dat is my ek in moaie beweging'. Fan need geane se dy deis earne hinne te iten.

Der ferrinne tiden oer en dan komt der in ferskrikkelike droege simmer. alle fee moat fuort, want der is gjin fretten mear. Party boeren geane om 'e klink. De boer dy't it gouden aai fûn hat sit der ek raar ta. Op in kear seit er tsjin 'e frou: 'Ik moat sjen, dat ik sinten krij, oars kinne wy it net foarinoar hâlde'. It gouden aai hat er noait oer praat. It is frjemd, dy hin hat er ek noait wersjoen, mar no yn 'e need giet er mei it aai yn 'e bûse nei de stêd en dêr bart hy der safolle foar, dat hy kin de skulden betelje. 'Hast sinten loskrige?' frege it wiif, doe't er thúskaam. 'Ja, ik ha sinten loskrige'. It aai prate er net oer. Mar wylst de grutste boeren it oerjoegen, koe hy trochbuorkje.

It mantsje en de reus
Der wie ris in mantsje, dy gong op in moarn de bosk yn te kuierjen. It wie sierlik moai waar. Hy wiene in lyts eintsje fuort, doe fûn er in dea fûgeltsje op it paad. It hie sokke moaie fearkes, dat hy tochte, ik triuw it yn 'e bûs. Hy kuiere noch in eintsje fierder en dêr siet in fûgeltsje yn 'e toarnen fertiesd. Mar dat libbe noch goed. It wie in prachtich fûgeltsje en dat treau er ek yn 'e bûs.
Hy rûn noch in ein fierder en doe soe er dan mar werom, mar o blinder, hy wie ferdwaald. Hy socht en die in hiel skoft, sûnder dat er it paad werom fûn. Sa stadichoan waard it tsjuster en doe seach er yn 'e fierte in ljochtsje brânen. Hy der op ôf. It die bliken, der stie in hûs. Hy kloppe oan en dêr wenne in reus. Ja, dêr stie it mantsje. 'Kin ik hjir fannacht ek sliepe?' frege er - wat moast er oars? 'Jawol', sei de reus, want dy tochte, hjir ha 'k moarnier in lekker boutsje oan. 'Kom mar yn', sei de reus, 'en dan moatst mar yn myn bêd sliepe'.
It mantsje krige earst noch iten en doe gong er op bêd. It wie sa'n ûnbidich grut bêd, dat hy gong mar skean-oer yn in hoekje lizzen. Mar midden yn 'e nacht tocht de reus, kom, ik meitsje him dea - wacht, ik seagje it bêd dwarstroch. Mar mei't it mantsje skean yn in hoekje lei, kaam him dêr neat fan oer.
De oare moarnes waarden se beide wekker en doe seach de reus, dat er it mantsje net deaseage hie. It mantsje sei: 'No moat ik mar fuort'. 'Nee', antwurde de reus, 'ik lit dy samar net gean. Do moatst dwaan kinne wat ik ek kin. Ast dat net kinste, dan fret ik dy op!'
De reus krige in stien en kniep him sa bot, dat it wetter rûn der út. 'Krij do no ek in stien', sei er, 'en doch itselde'. It mantsje bearde, dat er ek in stien krige, mar hy raamde yntiid gau it deade fûgeltsje út 'e bûs en dat hâlde er sa yn 'e hân dat der neat fan te sjen wie. Doe kniep er efkes goe ta en der rûn bluodrich wetter út.
De reus seach op 'e noas, mar hy sei: 'Do bist noch net fan my ôf. Ik sil noch in stien krije en dy sil ik sa fier yn 'e hichte smite, dat er seis oeren wurk hat om wer del te kommen'. De reus smiet in stien sa heech, dat it wie net te sjen, wêr't er kearde. 'No do', sei er. Mar doe krige it mantsje dat libbene fûgeltsje út 'e bûs en saaide it de loft yn. It kaam noait iens wer del, want it fleach fuort. Dat it mantsje koe it fan de reus hâlde en dy liet him gean.