Datasets - ISEBEL

,Heb je het gehoord, de boter wordt duurder,' vertelden de Amsterdammers elkaar op 3 juni l624. ln onze tijd zou daar niet zoveel drukte over worden gemaakt, maar in die jaren werd zoiets niet zonder meer geslikt. zoals altijd wanneer er iets bijzonders aan de hand was, trok het volk naar de Dam waar bovendien de 'Pagter of Impostmeester van de Boter'...

angst

nl.verhalenbank.125679

TOVENAARS EN DUIVELBANNERS Tovenaars en duivelbanners kwamen er in ons land veel beter af dan heksen. Blijkbaar geloofden de rechters niet dat zij bijzondere gaven hadden en met de duivel een verbond hadden gesloten. Pieter Karel van Aken, die zich te Amsterdam in 1543 ten onrechte voor chirurgijn had uitgegeven en die had beweerd dat hij betoverden kon...

angst

nl.verhalenbank.13376

Grootvader van mijn man was vischkoper. Als er nu bij zijn visch een bot aan boord kwam die geheel wit was, dus geen of haast geen zwart op zijn huid bezat, dan werd dat "botje" gauw weer overboord gegooid, "want dat was vast en zeker een kol."

bijgeloof

nl.verhalenbank.13318

Vandaag hoorde ik weer van een meid in de Purmer die een prachtig paard en rijtuig liet stilstaan, omdat haar vrouw het zoo graag zien wou. Maar de vrouw was niet ingenomen met haar kunst en joeg de kol weg.

dienstmeid

nl.verhalenbank.9014

Toen de kerk op Landsmeer vernieuwd werd, was er een vrouw wier kind ook bekold was. 's Nachts om twaalf uur zagen de ouders schaduwen op en onder het wiegekleed. Het hoofdkussen werd geopend. Daarin waren rozen. De veeren werden in een pan gekookt. Toen men er mee bezig was, kwam de kol om te vragen of ze er in mocht. Ze had brandwonden in het gezicht.

beheksen

nl.verhalenbank.8648

Grietje Holleman (u bekend) zei altijd, dat als men 's nachts om twaalf uur ging kijken, men dan haar geest over het water kon zien zweven.

geest

nl.verhalenbank.8807

HEKSEN VOOR HET GERECHT Te Amsterdam werd in 1542 een vrouw, Engel Dirks geheten, ter dood veroordeeld, omdat zij God had verzaakt, met een boze geest een verbond had gesloten en had getoverd. Meyns Cornelis van Purmerend, die in de sprokkelmaand van 1555 op de Dam werd verbrand, had bekend dat ze twintig jaar lang door heksekatten was geplaagd. Later...

bekennen

nl.verhalenbank.13365

DE BEZETEN WEESKINDEREN In de maand maart van het jaar 1566 sprak iedereen in Amsterdam van weeskinderen die plotseling door boze geesten waren bezeten. Het waren er wel dertig die als katten langs de muren van de huizen tot op de daken klommen. Eens klommen ze zelfs op die manier op de toren van de Oude Kerk en ze bespeelden met hun vuisten het carillon,...

beeldhouwer

nl.verhalenbank.13349

Grietje Holleman diende als jong meisje aan de Lagendijk bij Monnikendam. Als het haar uitdag geweest was, zei ze altijd 's avonds als ze thuis kwam tot den boer en boerin: "Wat ben jelui vandaag raar aan het kokkeren geweest." "Hoe dat zoo?" "Wel, jelui hebt dat gegeten, het zoo klaar gemaakt (enzovoort)." "Hoe weet jij dat? Jij zat toch in Broek?" Eens...

afwassen

nl.verhalenbank.8833

Daar was een vrouw, die haalde meel van haar buurvrouw. "Dag," zei ze, "vrouw," zei ze, "mijn," zei ze, "man," zei ze, "zal," zei ze, "wel," zei ze, "betalen," zei ze. Daar bakte ze pannekoeken van. Toen kwam er een kat aan die een gouden ring aan de poot had. Toen dacht ze: je bent zeker een kol, snee zijn poot af en wierp hem met kokende olie. Den...

afsnijden

nl.verhalenbank.8744

29.57 JvdB: En dan had je bijvoorbeeld ook kransen met veren dr in, die waren ook veel veelvuldig ter bescherming trof je die aan op huizen. Er waren ook kransen bijvoorbeeld om uhh mensen te laten weten dat ze welkom waren met Pasen hè, dan konden de zwervers die konden komen en dan zou je denken van hoe kan dat allemaal hè . De … het oosten lag heel ver...

bescherming

nl.verhalenbank.46652

Een man liep verward door een donkere, vuile steeg. Hij herinnerde zich niet wie hij was of waar hij vandaan kwam, noch waar hij naartoe ging. Wanhopig strompelde hij de steeg uit, maar opeens stond daar een oude vrouw, die hem strak aankeek, alsof ze hem herkende. "Zo," zei ze, "dus wat is je derde wens?" -"Derde wens?", vroeg hij. "Jazeker, wat is je...

drie

nl.verhalenbank.47280

In Purmerend nam ze van een persoon hartelijk afscheid, zoodat iemand de opmerking maakte: "'t Is of je hem nooit meer zult zien." Den zelfden dag is hij bij 't schaatsenrijden verdronken. (C. Bakker: `Geesten- en heksengeloof in Noord-Holland boven het IJ', in: De Gids 1922, p.272.)

afscheid

nl.verhalenbank.9445

Eens nam G. Holleman, terwijl ze nog diende, bizonder hartelijk afscheid van een vertrekkenden persoon. De baas was daarover verwonderd en zei: "Je doet alsof je hem nooit terug zult zien." "Daar heb je gelijk in," zei Griet, "want morgen is hij dood." Werkelijk is die man denzelfden dag bij het schaatsenrijden verdronken.

afscheidnemen

nl.verhalenbank.9137

Grietje Holleman (zie vroeger) liep 's avonds voorbij het huis van, of bleef staan tegen het huis van Hannes Marees, Kees Posch en dominee Korteweg, kort voor daar huisgenoten gestorven zijn. Ze had dan een lantaarn bij zich, die uitging als iemand naderde.

aankomen

nl.verhalenbank.8812

Zoo was er eertijds te Holysloot een kind van een bakker ziek. Aangezien er niet spoedig verandering ten goede kwam, werd dit aan de werking van een of andere kol toegeschreven. Men onderzocht, om dit te weten te komen, het hoofdkussen van het kind en vond daarin de duidelijkste bewijzen (rozen, sterren enzovoort). Dat kussen werd nu in den oven gestopt...

bakker

nl.verhalenbank.9404

Een molenaar moest om zijn molen te bereiken steeds over een water. Op een goeden keer was er geen schuitje, toen hij met zijn meisje den molen zou bezoeken. Hij wilde haar dragen doch dat verkoos zij niet. Eensklaps liep zij over het water en haar muiltjes kletterden op het zilte nat. Dit trok de molenaar zich zóó aan dat hij ziek werd. Gedurende de...

aantrekken

nl.verhalenbank.9369

Klaas Jonker van Ransdorp kreeg jaren geleden een langdurige ziekte. De dokter van Nieuwendam praktizeerde over hem. Hij werd niet beter. Eindelijk kreeg hij 's nachts om twaalf uur telkens benauwdheden. Men meende doordat hij bekold was. Te dien einde sloot men alle vensters en deuren om de kol het binnenkomen te beletten. Ook de sleutelgaten stopte men...

adem

nl.verhalenbank.8609

HERKOLLEN Klaas Jonker uit Ransdorp kreeg jaren geleden een langdurige ziekte. De dokter van Nieuwendam kwam telkens kijken en schreef medicijnen voor, maar Klaas werd niet beter. Ten slotte kwam het zo ver met hem dat hij het elke nacht om klokslag twaalf uur vreselijk benauwd kreeg; het kon niet anders of hij was bekold (betoverd). Op een nacht sloot...

adem

nl.verhalenbank.13373

SO: Ken je spookverhalen? AB: Die spookverhalen he, met oproepen he, dan zeiden ze dat er dingen konden bewegen in het huis. SO En hoe deed je dat dan? AB: En dan nou gewoon in een cirkel zitten en dan van die spreukwoorden. SO: Wat voor spreuken dan? AB: Ja eh ik weet niet, het was wel uit een boek hoor, het was wel uit een boek. Ik denk een voodoo en...

angst

nl.verhalenbank.45843

Berkeley

Meertens Institute

Sagnagrunnur